पाण्डवहरूले आफ्नो प्रतिज्ञा अनुसार वनवास र गुप्तवास पूरा गरेर कौरवहरूसँग आफ्नो राज्य मागे तर कौरवले पाण्डवलाई राज्य दिएनन् । कौरवहरू पाण्डवलाई राज्य फिर्ता नगरेका कारण कुरुक्षेत्रमा कौरव पाण्डवको युद्ध भयो । यो युद्ध १८ दिनसम्म चलेको थियो । महाभारतको युद्धपश्चात् भिम र अर्जुनको विवाद भयो । प्रत्येकले युद्धमा धेरै योद्धाहरू आफूले मारेको भनेर घमण्ड गर्न थाले । यो देखेर कृष्णले ती दुबैलाई युद्धको सबै विवरण देखेको एउटा टाउको भएको ठाउँमा लिएर गए । त्यो टाउको बर्बरीकको थियो ।
महाभारतको युद्ध हुने कुरा सुनेर बर्बरीक आफूसँग भएका तीनवटा बाण लिएर जसको सेना कम छ त्यतैतर्फ सहयोग गर्ने भनेर आएका थिए । यो कुरा चाल पाएर ब्राह्मण भेषमा आएका कृष्णले बर्बरीकलाई तपाईंसँग तीनवटा मात्र बाण छन् कसरी लड्नुहुन्छ भनेर सोधे । यो सुनेर बर्बरीकले भने- “म एक्लैले करोडौं योद्धाहरू मार्न सक्छु । मेरो पहिलो बाण छोडेपछि त्यो बाणले मान्छेको मरण जहाँ छ त्यहाँ चिन्ह लगाएर फर्कन्छ । मेरो निसाना अचुक छ । अर्को बाण छोडेपछि त्यो मान्छेलाई मारेर फर्कन्छ ।” कृष्णले बर्बरीकको परिक्षा लिए । बर्बरीकले साँचो कुरा भनेको थाहा पाएर ब्राह्मणरुपी कृष्णले बर्बरीकको टाउको मागे । किनभने यदि बर्बरीक त्यो युद्धमा लड्न थाले भने उनलाई कसैले पनि जित्न सक्दैनथ्यो र सबैलाई उनले मार्ने थिए । यो सुनेर बर्बरीकले आफूलाई महाभारतको युद्ध हेर्ने इच्छा भएको बताए । तब कृष्णले महाभारतको युद्धकालसम्म बर्बरीकको टाउको जिवित रहने बरदान सहित उनको टाउको काटेर एउटा अग्लो रुखमा राखेका थिए ।
महाभारत युद्धको विवरण सुनाउन कृष्णले पाण्डवहरूलाई त्यही टाउको भएको ठाउँमा लिएर गएका थिए । त्यो टाउकोसँग पाण्डवहरूले युद्धमा कसले धेरै मान्छेलाई मारेर जित्यो भनेर सोधे । यो सुनेर बर्बरीकको टाउकोले भन्यो- “अरुले त केटाकेटीको खेल झैं गर्थे । यो युद्धका जति पनि ठुला वीरहरू थिए ती सबैलाई कृष्णले मार्थे भने द्रौपदीले तिनको रगत पिउने काम गर्थिन् ।” यो सुनेर भीमसेन र अर्जुनको घमण्ड शान्त भयो ।
सिमा विवाद चर्किदै गर्दा नेपालको राजनीतिमा भारतीय ग्र्याण्ड डिजाइनको पटाक्षेप हुँदैछ । जेएनयुको किल्ला प्रयोग गरेर भारतका शासकले हजारौँ नेपाली मारेका क्रुर दृश्य पटाक्षेप हुँदैछ । यसरी नै मदन भण्डारी, राजा वीरेन्द्रहरुको अन्त्यको अन्तर्कथाका पाटा पनि नाटकका अन्य दृश्यमा पर्दा हट्दै जाँदा देखिँदै जानेछन् ।
लेखक डिकेन्द्र ढकाल